Gemaakt om te vergeten • Toneelgroep Cargo
Een voorstelling in strijd met de vergetelheid
Vier vrienden komen bijeen om de verjaardag van een zieke vriendin te vieren. Allemaal op hun eigen manier proberen ze zich te verhouden tot de afwezige jarige. Ieder heeft zo een eigen band met haar. Dus vergeten worden zal ze nooit. Niet door Naut, die kookt voor haar (al zal het mislukken). Niet door Berine, die lacht met haar (al zou ze liever huilen). Niet door Folkert, die zingt voor haar (al is er geen inspiratie). Niet door Hennie, die nog steeds verliefd is (al heeft hij iemand anders). De samenkomst op deze feestelijke avond zorgt ervoor dat hun onderlinge vriendschap op scherp komt te staan. Een vriendschap waar de vier altijd hun zekerheid en troost uithaalden, komt op losse schroeven te staan. Niets lijkt meer wat het vroeger leek te zijn. Lachen, dansen, drinken, en weer door. En op wat voor manier? Dat zien we morgen wel.
Proloog, regel 4 Folkert (zingt):
“Ik kende ooit een meisje met een huid van cellofaan, Haar navel was een luchtventiel dat dicht moest blijven staan. Ze surfde op de wind mee naar waarheen ze ook wou gaan, En als ze te ver weg was dan vloog ik achter haar aan. Ik kende ooit een meisje met een huid van cellofaan, Als ik haar niet had uitgepakt dan had ze nog bestaan.”
Gemaakt om te vergeten is geschreven als een vrije opdracht van het Platform Theaterauteurs. Dit schrijvershuis ontwikkelt nieuwe toneelteksten van opmerkelijke auteurs. De opdrachten starten bij de fascinatie van de schrijver, en worden ontwikkeld binnen een breed testprogramma van workshop tot eenmalige proefreadings, in samenwerking met dramaturgen, regisseurs en acteurs.
tekst & regie Marcel Osterop spel Justus van Dillen, Janneke Remmers, Dimme Treurniet, Heike Wisse muziek Jan Groenteman dramaturgie Martine Manten toneelbeeld Sanne Danz lichtontwerp Stan Bannier kostuumontwerp Jolanda van de Ven techniek Hanneke Faber foto's Phile Deprez
Ziekte werkt aanstekelijk
Een beetje een absurd idee vindt ze het zelf ook achteraf ook wel. Nout organiseerde ene lekker dineetje voor de verjaardag van een viendin, die zelf aan een zware eetstoornis lijdt. Het feestvarken is er dus helaas niet bij. Zij ligt in bijna comateuze toestand in het ziekenhuis, mager en stakerig als een pasgeboren hertje.
We krijgen haar niet te zien in Gemaakt om te vergeten van Toneelgroep Cargo. Zelfs haar naam wordt niet genoemd. Aanwezig is zij wel, in de gedachten en gesprekken van de vier anderen die ter ere van haar het glas heffen. De zieke is hun grote gemene deler. Hun onmacht om haar te helpen bindt hen, al gaan ze daar alle vier anders mee om. Daarmee snijdt schrijver-regisseur Marcel Osterop dit keer diper dan in de relatiekomedie Gewurztraminer, zijn vorige stuk.
De neurotische Nout is in zijn nieuwe karakterstudie de meest theatrale van de vier. Zij probeert aandacht en waardering te krijgen door zich beurtelings op te werpen als redder en als slachtoffer: al die moeite die zij gedaan heeft, en nóg weigert haar zieke vriendin te eten! Nouts partner Hennie - een ex van de zieke - is vooral een binnenvetter met een hoofd vol stemmen en een liefde die zich niet laat smoren. Berine is de diplomaat van het stel, overlopend van begrip, behalve voor zichzelf. En dan is er Folkert, die overal een liedje van maakt. Hij is een wat botte lolbroek, die als het écht ergens over gaat meestal met zijn mond vol tanden staat.
In een aangenaam sobere regie krijgen de verhoudingen van dit viertal vorm, zowel tot elkaar als tot de zieke. Al zijn hun eigenschappen heel herkenbaar en worden ze soms door schrijver en spelers uitvergroot, karikaturen worden het nooit. het zijn mensen van vlees en bloed, die op wrangkomische wijze worstelen met hun onvermogen. Justus van Dillen krijgt als Folkert met dubbelzinnige liedjes de lachers op zijn hand, terwijl Heike Wisse even de verdenking van 'overacting' op zich dreigt te laden. Totdat duidelijk wordt dat die melodramatische pose haar personage Nout perfect past. Dimme Treurniet is ontwapenend als goede lobbes Hennie, maar de meeste ontroering wekt Janneke Remmers (Berine) in een gevoelige monoloog die zij voor de zieke vriendin afsteekt. Met inzicht, respect en relativeringsvermogen buigt Marcel osterop hierin totale machteloosheid om tot een sprankje hoop.
Marco Weijers
De Telegraaf
Humor zonder angel bij Toneelgroep Cargo
Eerst maar dit: als toneelschrijver heeft Marcel Osterop (1979) een sterk talent voor lekker scherpe dialogen, die hij in mooie taal kleedt. Hij is vooral gefascineerd door zijn generatiegenoten, die over zichzelf praten tot ze erbij neervallen – zonder daar veel mee op te schieten. Zijn nieuwste stuk, Gemaakt om te vergeten, gaat nu in Osterops regie bij zijn eigen toneelgroep Cargo, onder de vleugels van Het Zuidelijk Toneel.
Twee paar jonge mensen komen samen om de verjaardag van een vriendin te vieren, die met anorexia in het ziekenhuis ligt. Het feestje is daarom bij een van de vriendinnen thuis, wier nieuwe vriend de ex is van de afwezige zieke. Dat kan niet goed gaan, blijkt al snel. Het tweede stel heeft een soort los-vaste verhouding, die voortdurend wordt uitgetest. Met droge humor schetst Osterop dit zwalkende viertal. De grapdichtheid is bijna zo hoog als in een sitcom. Dat haalt wel meteen de angel eruit, omdat het nauwelijks mogelijk is om de vier bleke personages serieus te nemen. Terwijl ik toch sterk het idee heb dat Osterop het over vragen wil hebben die van belang zijn: is vriendschap wel te combineren met ik-gerichtheid; kun je met onvolwassen gedrag de narigheid van je afhouden. Zulke vragen. Pijnlijke vragen.
De spelers vergroten de afstand nog eens, door hysterisch te zijn (gastvrouw Heike Wisse) of te veel in zichzelf gekeerd (haar vriend Dimme Treurniet). De andere jonge vrouw (Janneke Remmers) is weer erg normaal en vlak. De enige die me kippenvel bezorgt is de vierde persoon (Justus van Dillen), die zich met keiharde ironie overal van distantieert. En intussen voor krachtig commentaar zorgt met zijn venijnig gezongen liedjes.
Rob Nederpelt
Einshovens Dagblad